рд╡ेрд▓ेंрдЯाрдЗрди्рд╕ рдбे рдордиाрдПं рдоाрддृ-рдкिрддृ рдкूрдЬрди рджिрд╡рд╕ рдХे рд░ूрдк рдоें: рдЖрд╢ाрд░ाрдо рдмाрдкू।

рд╡ेрд▓ेंрдЯाрдЗрди्рд╕ рдбे рдордиाрдПं рдоाрддृ-рдкिрддृ рдкूрдЬрди рджिрд╡рд╕ рдХे рд░ूрдк рдоें: рдЖрд╢ाрд░ाрдо рдмाрдкू। 
                 рдк्рд░ेрдо рддो рдиिрд░्рджोрд╖ рд╣ोрддा рд╣ै। рдк्рд░ेрдо рддो рдкрд░рдоाрдд्рдоा рд╕े, рдЕрд▓्рд▓ाрд╣ рд╕े рдоिрд▓ाрддा рд╣ै। рдЕрд▓्рд▓ाрд╣ рдХрд╣ो, рдЧॉрдб рдХрд╣ो, рднрдЧрд╡ाрди рдХрд╣ो, рдкрд░рдо рд╕рдд्рддा рдХा рд╣ी рдиाрдо рд╣ै ‘рдк्рд░ेрдо’। рдкрд░рдо рд╕ुрдЦ, рдкрд░рдо рдЪेрддрдиा рдХा рдиाрдо рд╣ै ‘рдк्рд░ेрдо’। рд╡рд╣ी рд░ाрдо, рд░рд╣ीрдо рдФрд░ рдЧॉрдб рдХा рдЕрд╕рд▓ी рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै, рдЗрд╕ी рдоें рдоाрдирд╡рддा рдХा рдоंрдЧрд▓ рд╣ै। рд╕рдЪ्рдЪे рдк्рд░ेрдо рд╕्рд╡рднाрд╡ рд╕े рдХेрд╡рд▓ рднाрд░рддрд╡ाрд╕िрдпों рдХा рд╣ी рдирд╣ीं, рд╡िрд╢्рд╡рдоाрдирд╡ рдХा рдХрд▓्рдпाрдг рд╣ोрдЧा। рд▓ेрдХिрди рд╢ाрджी-рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдкрд╣рд▓े, рдкреЭाрдИ рдХे рд╕рдордп рд╣ी рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХो рдлूрд▓ рджेрдХрд░ рдпुрд╡рдХ-рдпुрд╡рддिрдпाँ рдЕрдкрдиी рддрдмाрд╣ी рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рддो рдоुрдЭे рдЙрдирдХी рддрдмाрд╣ी рджेрдЦрдХрд░ рдкीреЬा рд╣ोрддी рд╣ै। рдоाрдирд╡-рд╕рдоाрдЬ рдХो рдХрд╣ीं рдШाрдЯा рд╣ोрддा рд╣ै рддो рдоेрд░ा рджिрд▓ рдж्рд░рд╡िрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдиाрд░ाрдпрдг-рдиाрд░ाрдпрдг... рдоेрд░े рд╣ृрджрдп рдХी рд╡्рдпрдеा рдпрд╣ рдеी рдХि рд▓ोрдЧ рдмोрд▓рддे рд╣ैं, ‘рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдпुрдЧ, рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдпुрдЧ’ рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ рдЖрдЬ рдХे рдпुрд╡рдХ-рдпुрд╡рддिрдпों рдХे рд▓िрдП рд╡िрдиाрд╢ рдХा рдпुрдЧ рд╣ै; рдРрд╕ा рдпुрдЧ рднूрддрдХाрд▓ рдоें рдХрднी рдирд╣ीं рдЖрдпा। рд╡ेрд▓ेंрдЯाрдЗрди्рд╕ рдбे рдХे рджिрди рдпुрд╡рдХ-рдпुрд╡рддी рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХो рдлूрд▓ рджेंрдЧे, рдоिрд▓ेंрдЧे рддो рдХाрдоुрдХ рд╡िрдЪाрд░ рдЙрдаेंрдЧे। рдЙрди рдЕрдирдЬाрдиों рдХो рдирд╣ीं рдкрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдбॉрдХ्рдЯрд░, рд╡ैрдж्рдп рдФрд░ рдмुрдж्рдзिрдоाрди рд╕рдордЭ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рдпुрд╡рдХ-рдпुрд╡рддिрдпाँ рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХो рдлूрд▓ рджेंрдЧे, рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХे рд╢рд░ीрд░ рдХो рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХрд░ेंрдЧे рддो рд╕ेрдХ्рд╕ुрдЕрд▓ рдХेрди्рдж्рд░ рдХी рдКрд░्рдЬा рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдЧी рдпा рдКрд░्рдз्рд╡рдЧрдорди рдХрд░ेрдЧी? рдпрд╣ рдк्рд░ेрдо-рджिрди рдирд╣ीं, рдпुрд╡рдХ-рдпुрд╡рддिрдпों рдХे рд╕ाрде рдШोрд░ рдЬुрд▓्рдо рдХा рджिрди рд╣ै, ‘рдпुрд╡ाрдзрди рд╡िрдиाрд╢ рдбे’ рд╣ै। ‘рдЗрди्рдиोрд╕ंрдЯी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХाрд░्рдб’ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ 28 рд╡िрдХрд╕िрдд рджेрд╢ों рдоें рд╣рд░ рд╕ाрд▓ 13 рд╕े 19 рд╡рд░्рд╖ рдХी 12 рд▓ाрдЦ 50 рд╣рдЬाрд░ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдЧрд░्рднрд╡рддी рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं। рдЙрдирдоें рд╕े 5 рд▓ाрдЦ рдЧрд░्рднрдкाрдд рдХрд░ाрддी рд╣ैं рдФрд░ 7 рд▓ाрдЦ 50 рд╣рдЬाрд░ рдХुँрд╡ाрд░ी рдоाрддा рдмрди рдЬाрддी рд╣ैं। рдЕрдоेрд░िрдХा рдоें рд╣рд░ рд╕ाрд▓ 4 рд▓ाрдЦ 94 рд╣рдЬाрд░ рдЕрдиाрде рдмрдЪ्рдЪे рдЬрди्рдо рд▓ेрддे рд╣ैं рдФрд░ 30 рд▓ाрдЦ рдХिрд╢ोрд░-рдХिрд╢ोрд░िрдпाँрдпौрди рд░ोрдЧों рдХे рд╢िрдХाрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं। рдк्рд░ेрдо рдоें рдФрд░ рдХाрдо рдоें рдмрд╣ुрдд рдлрд░्рдХ рд╣ै। рдХाрдо рдХрдордЬोрд░ рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдиिрд░्рджोрд╖ рдк्рд░ेрдо рдмрд▓рд╡ाрди рдмрдиाрддा рд╣ै। рдХाрдо рдоें рдЭрдЧреЬे рд╣ोрддे рд╣ैं, рддрд▓ाрдХ рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рдк्рд░ेрдо рджिрди-рджिрди рдмреЭрддा рд╣ै। рдк्рд░ेрдо рдоें рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдХी рдХृрдкा рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рдХाрдо рдоें рд╡िрдХाрд░ों рдХी рдЙрдд्рддेрдЬрдиा рд╣ोрддी рд╣ै। рдХाрдо-рд╡िрдХाрд░ рдоें рдмाрдж рдоें рдЕрд╢ांрддि рдЖрддी рд╣ै рдФрд░ рдк्рд░ेрдо рдоें рд╢ांрддि рдмреЭрддी рд╣ै। рдк्рд░ेрдо рдоें рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рдФрд░ рдХाрдо рдоें рдиाрд╢ рд╣ोрдиा рд╣ोрддा рд╣ै। рдХाрдо рдЬреЬ рд╢рд░ीрд░ рдоें, рд╣ाреЬ-рдоांрд╕ рдоें рд▓े рдЖрдпेрдЧा рдФрд░ рдк्рд░ेрдо рдЪैрддрди्рдп рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдоें рд▓े рдЖрдпेрдЧा। рд╣ृрджрдп рдХी рд╡िрдХाрд░ी рд╡ाрд╕рдиाрдУं рдХो рдк्рд░ेрдо рдХा рдЬाрдоा рджेрдиा, рдк्рд░ेрдо рдХो рдмрджрдиाрдо рдХрд░рдиा рд╣ै। рдХाрдо рдЙрдд्рддेрдЬрдиा рдФрд░ рдЕंрдзाрдкрди рдкैрджा рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡िрдХाрд░ рдкैрджा рдХрд░рддा рд╣ै рдФрд░ рдк्рд░ेрдо рдКрдкрд░ рдХे рдХेрди्рдж्рд░ों рдоें рд╣ै, рд╡рд╣ рд╕ूрдЭрдмूрдЭ рдкैрджा рдХрд░рддा рд╣ै, рдиिрдд्рдп рдирд╡ीрди рд░рд╕ рдкैрджा рдХрд░рддा рд╣ै, рдк्рд░ाрдгिрдоाрдд्рд░ рдоें рдЕрдкрдирдд्рд╡ рджिрдЦाрддा рд╣ै। рдХेрд╡рд▓ рд╣िрди्рджुрд╕्рддाрди рдЙрди्рдирдд рд╣ो рдРрд╕ा рдирд╣ीं рдЕрдкिрддु рдкूрд░ा рдоाрдирд╡-рд╕рдоाрдЬ... рдкूрд░ा рд╡िрд╢्рд╡ рдЗрд╕ рдХाрдо-рд╡ाрд╕рдиा рдХी рдЕंрдзी рдЖँрдзी рд╕े рдмрдЪрдХрд░ рд╕ंрдпрдоी, рд╕рджाрдЪाрд░ी, рд╕्рд╡рд╕्рде, рд╕ुрдЦी рд╡ рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдЬीрд╡рди рдХी рд░ाрд╣ рдкрд░ рдЪрд▓े рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рдХा рдоंрдЧрд▓ рд╣ो рдХ्рдпोंрдХि рд╣рдоें рд╡िрд░ाрд╕рдд рдоें рд╡рд╣ी рдоिрд▓ा рд╣ै। рд╕рд░्рд╡े рднрд╡рди्рддु рд╕ुрдЦिрдиः... рд╣рдо рдХिрд╕ीрдХा рд╡िрд░ोрдз рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं рдкрд░ंрддु рдХोрдИ рдмेрдЪाрд░ा рд░ाрд╣ рднूрд▓ा рд╣ै, рд╣рдоाрд░ा рднाрдИ рд╣ै, рдлूрд▓ рджेрдХрд░ рдкреЬोрд╕ рдХी рдмрд╣рди рдХो рдмрд╣рди рдХрд╣рдиे рдХी рд▓ाрдпрдХाрдд рдирд╖्рдЯ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдмрд╣рди рдлूрд▓ рд▓ेрдХрд░ рдкреЬोрд╕ рдХे рднाрдИ рдХी рдирдЬрд░ рд╕े рдЧिрд░рдХрд░ рд╡िрдХाрд░ी рдХрдардкुрддрд▓ी рдмрди рд░рд╣ी рд╣ै рддो рдРрд╕ी рдмेрдЯिрдпों рдХो, рдмेрдЯों рдХो рд╕рд╣ी рджिрд╢ा рдоिрд▓े। рддू рдЧुрд▓ाрдм рд╣ोрдХрд░ рдорд╣рдХ, рддुрдЭे рдЬрдоाрдиा рдЬाрдиे। рд╡ेрд▓ेंрдЯाрдЗрди्рд╕ рдбे, ‘рдк्рд░ेрдо рджिрд╡рд╕’ рдХे рдиाрдо рд╕े рдпрд╣ рдмाрд╣рд░ рдХी рдЖँрдзी рдЖрдпी рд╣ै। рд╣рдо рд╡िрд░ोрдз рдХрд░рдиे рдХे рдмрдЬाрдп рдЗрд╕рдХो рдеोреЬी рджिрд╢ा рджे рджेрддे рд╣ैं рддाрдХि рдпрд╣ाँ рдХी рджिрд╢ा рд╕े рдЙрди рд▓ोрдЧों рдХा рднी рдоंрдЧрд▓ рд╣ो। рдк्рд░ेрдо-рджिрд╡рд╕ рдордиाрдпें рд▓ेрдХिрди ‘рдоाрддृрджेрд╡ो рднрд╡। рдкिрддृрджेрд╡ो рднрд╡।’ рдХрд░рдХे। рдЗрд╕ рджिрди рдмрдЪ्рдЪे-рдмрдЪ्рдЪिрдпाँ рдоाрддा-рдкिрддा рдХा рдЖрджрд░-рдкूрдЬрди рдХрд░ें рдФрд░ рдЙрдирдХे рд╕िрд░ рдкрд░ рдкुрд╖्рдк рд░рдЦें, рдк्рд░рдгाрдо рдХрд░ें рддрдеा рдоाрддा-рдкिрддा рдЕрдкрдиी рд╕ंрддाрди рдХो рдк्рд░ेрдо рдХрд░ें। рд╕ंрддाрди рдЕрдкрдиे рдоाрддा-рдкिрддा рдХे рдЧрд▓े рд▓рдЧे। рдЗрд╕рд╕े рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдк्рд░ेрдо рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрдЧा। рдмेрдЯे-рдмेрдЯिрдпाँ рдоाрддा-рдкिрддा рдоें рдИрд╢्рд╡рд░ीрдп рдЕंрд╢ рджेрдЦें рдФрд░ рдоाрддा-рдкिрддा рдмрдЪ्рдЪों рдоें рдИрд╢्рд╡рд░ीрдп рдЕंрд╢ рдЬрдЧाрдпें। реР... реР... рдЕрдорд░ рдЖрдд्рдоा рдХा рд╕ाрдорд░्рде्рдп рдЬрдЧाрдпें। рдЬैрд╕े рдЧрдгрдкрддि рдиे рд╢िрд╡-рдкाрд░्рд╡рддी рдХा рдкूрдЬрди рдХिрдпा рдФрд░ рд╢िрд╡-рдкाрд░्рд╡рддी рдиे ‘реР рд╕िрдж्рдзो рднрд╡, реР рдк्рд░рд╕िрдж्рдзो рднрд╡, реР рд╕рд░्рд╡рд╡िрдШ्рдирд╣рд░्рддा рднрд╡।’ - рдРрд╕ा рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рджिрдпा। рд╡िрд╖рдп-рд╡िрдХाрд░ों рдХी рдЖँрдзी рдоें рди рдмрд╣рдХрд░ рд╕ंрдпрдо-рд╕рджाрдЪाрд░ рд╕े рдпुрдХ्рдд рд╕्рд╡рд╕्рде, рд╕ुрдЦी рдПрд╡ं рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдЬीрд╡рди рдЬिрдпें। рдЕрдкрдиे рд▓िрдП, рдоाрддा-рдкिрддा рдХे рд▓िрдП рдЦुрд╢рд╣ाрд▓िрдпाँ рдкैрджा рдХрд░рдиेрд╡ाрд▓ी рд╕рдж्рднाрд╡рдиा рд╕े, рд╕ंрдпрдо рд╕े рдЖрдкрдХा рдоंрдЧрд▓ рд╣ो рдФрд░ рдЖрдкрд╕े рдоिрд▓рдиेрд╡ाрд▓े рдХा рднी рдЖрдиंрдж-рдоंрдЧрд▓ рд╣ो। рдЗрд╕ рджिрди рд╕े рд░ोрдЬ рдоाрддा-рдкिрддा рдФрд░ рд╕рдж्рдЧुрд░ु рдХो рдк्рд░рдгाрдо рдХрд░рдиे рдХा рд▓ेंрдЧे рд╕ंрдХрд▓्рдк рд▓ें। рдоाрддा-рдкिрддा рдФрд░ рд╕рдж्рдЧुрд░ु рдХे рдЬीрд╡рди-рдЕрдиुрднрд╡ рд╕े рд╕ीрдЦ рд▓ें рддाрдХि ‘рд╡िрд╢्рд╡рдЧुрд░ु рднाрд░рдд’ рдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк рд╕ाрдХाрд░ рд╣ो। рд╕ंрдд рд╢्рд░ी рдЖрд╢ाрд░ाрдордЬी рдЖрд╢्рд░рдо рд╕ंрдд рд╢्рд░ी рдЖрд╢ाрд░ाрдордЬी рдмाрдкू рдкрд░िрдЪрдп рд╕ंрдд рд╢्рд░ी рдЖрд╢ाрд░ाрдордЬी рдмाрдкूрдЬी рди рдХेрд╡рд▓ рднाрд░рдд рдХो рдЕрдкिрддु рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдЕрдкрдиी рдЕрдоृрддрдордпी рд╡ाрдгी рд╕े рддृрдк्рдд рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рд╕ंрдд рд╢्рд░ी рдЖрд╕ाрд░ाрдордЬी рдмाрдкू рдХा рдЬрди्рдо рд╕िंрдз рдк्рд░ाрди्рдд рдХे рдирд╡ाрдмрд╢ाрд╣ рдЬ़िрд▓े рдоें рдмेрд░ाрдгी рдЧाँрд╡ рдоें рдирдЧрд░ рд╕ेрда рд╢्рд░ी рдеाрдКрдорд▓рдЬी рд╕िрд░ुрдорд▓ाрдиी рдХे рдШрд░ 17 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 1941 рдХो рд╣ुрдЖ। рджेрд╢-рд╡िрджेрд╢ рдоें рдЗрдирдХे 410 рд╕े рднी рдЕрдзिрдХ рдЖрд╢्рд░рдо рд╡ 1400 рд╕े рднी рдЕрдзिрдХ рд╢्рд░ी рдпोрдЧ рд╡ेрджांрдд рд╕ेрд╡ा рд╕рдоिрддिрдпाँ рд▓ोрдХ-рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд╕ेрд╡ाрдХाрд░्рдпों рдоें рд╕ंрд▓рдЧ्рди рд╣ैं। рдЧрд░ीрдм-рдкिрдЫреЬों рдХे рд▓िрдП ‘рднрдЬрди рдХрд░ो, рднोрдЬрди рдХрд░ो, рд░ोрдЬी рдкाрдУ’ рдЬैрд╕ी рдпोрдЬрдиाрдПं, рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рд╢िрд╡िрд░, рдЧौрд╢ाрд▓ाрдПं, рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рд╕рдд्рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡िрддрд░рдг, рдирд╢ाрдоुрдХ्рддि рдЕрднिрдпाрди рдЖрджि рд╕рдд्рдк्рд░рд╡ृрдд्рддिрдпांрднी рдЖрд╢्рд░рдо рд╡ рд╕рдоिрддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдЪрд▓ाрдпी рдЬाрддी рд╣ै। рдЖрд╢ा рд░ाрдо рдмाрдкू рдЬी рднрдХ्рддिрдпोрдЧ, рдХрд░्рдордпोрдЧ рд╡ рдЬ्рдЮाрдирдпोрдЧ рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े рд╕рднी рдХो рд╕्рд╡рдзрд░्рдо рдоें рд░рд╣рддे рд╣ुрдП рд╕рд░्рд╡ांрдЧीрдг рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдХрд▓ा рд╕िрдЦाрддे рд╣ैं। 
Next Post Previous Post
No Comment
Add Comment
comment url

Popular Posts